Obierz kurs na herbatę...
Obok wody, herbata jest najczęściej spożywanym napojem na świecie, ale to nie jedyna rzecz, która sprawia, że herbata jest tak ważna. Jej pochodzenie, sposób, w jaki jest produkowana, jej szerokie spektrum smaków i działanie jakie może mieć, kiedy ją pijemy sprawia, że herbata staje się szczególnie interesującym, luksusowym napojem.
Z tego przewodnika dowiecie się o różnych aspektach herbaty oraz jak przygotować i doskonale ją podawać.
Skąd pochodzi herbata?
Herbata pochodzi oryginalnie z Chin. Według legendy herbata i jej zdrowe atrybuty zostały odkryte ponad 5000 lat temu. Legenda głosi, iż wszystko zaczęło się od przypadkowego wypicia naparu przez chińskiego cesarza Shen Nung. Siedział on pod krzewem herbacianym i kiedy chciał się napić gorącej wody, którą miał w czarce, nagle do tej czarki wpadło kilka listków herbaty. Cesarz spróbował nowego naparu, zachwycił się jego miłym delikatnym aromatem oraz smakiem i tak herbata przetrwała do dzisiejszych czasów stając się obecnie jeszcze bardziej modnym i cenionym napojem niż kiedykolwiek wcześniej.
Obecnie herbata jest uprawiana na wielką skalę szczególnie w Indiach, na Sri Lance, w Chinach, na Tajwanie, w Indonezji, Japonii i wschodniej Afryce. Każda herbata ma swój smak i swoje własne cechy szczególne, ponieważ podobnie jak w przypadku wina: klimat, gleba, wysokość, położenie plantacji, czas zbiorów, metoda jaką jest produkowana mają duży wpływ na jakość i smak herbaty.
Najważniejsze rejony uprawy herbat Ronnefeldt:
Indie
Herbata Darjeeling: Herbata rośnie tutaj na południowych zboczach Himalajów na wysokości do 2200m.n.p.m Czyste górskie powietrze i mocne nasłonecznienie sprawiają, że herbata jest delikatna ale bardzo aromatyczna. Wszystkie jej zbiory są wartościowe zarówno wiosenne (first flush), letnie (second flush) jak i jesienne (autumnals).
Smak: delikatny, łagodny, cierpkawy, kwiatowy, czasami lekko orzechowy, można wyczuć owoce np. brzoskwinie, morele, kolor naparu w filiżance: złoto-żółto-brązowy.
Herbata Assam: z około 660 ogrodami herbacianymi stanowi największy obszar uprawy herbaty, znajduje się w północno-wschodnich Indiach. Herbata rośnie na wysokości od 300 do 800m.n.p.m. na obu brzegach rzeki Brahmaputry wykorzystując jej żyzną glebę i wilgotny, tropikalny klimat.
Smak: mocny, pikantny słodowy. Kolor naparu w filiżance: złoto-brązowy.
Chiny
Chiny są największym producentem zielonych i częściowo sfermentowanych herbat, jak również kilku czarnych. Najlepsze herbaty rosną na wysokości 1000-1500m.n.p.m. Wieloletnie doświadczenie (5000lat) chińskiej tradycji produkcji herbat stworzyło różne kreacje herbaciane np. Gunpoweder czy herbaciane kwiaty. Najbardziej znane regiony upraw to: Szechwan, Yunnan, Fujian, Anhui, a także Zhejiang.
Smak: wiele różnorodnych smaków, począwszy od świeżych, pachnących po silne i długotrwałe. Kolor naparu w filiżance: jasny, żółto-zielony.
Japonia
Tradycyjnie Japonia produkuje głównie zielone herbaty. Najważniejsze obszary upraw znajdują się w okolicach Fujiyamy, choć istnieją również inne duże ogrody herbaciane w rejonie Kyoto. Ronnefeldt kupuje swoje wyjątkowe zielone herbaty głównie z Chin, gdzie także produkuje się je japońskim sposobem.
Smak: świeży, lekko cierpki i odrobinę trawiasty. Kolor naparu w filiżance: brylantowa zieleń.
Sri Lanka - Cejlon
To miejsce, z którego pochodzi słynna herbata cejlońska. Uprawiana na wysokości 500-2000m.n.p.m., czasy zbiorów herbaty są regulowane przez deszcze monsunowe: we wschodnim rejonie wyspy UVA od lipca - do września, w zachodnim Dimbula od stycznia - do marca, a przez cały rok w centrum wyspy.
Smak: średnio mocny, cytrusowy, metaliczny. Kolor naparu w filiżance: złoto-czerwony.
Tajwan
Plantacje herbaty znajdują się na północy. Jest to ojczyzna słynnych herbat Oolong (Ulung) czyli półfermentowanych, które są przetwarzane w następujący sposób: głównie liść jest tylko sfermentowany na brzegach, podczas gdy w środkowej części pozostaje zielony.
Smak: łagodny, aromatyczny, owocowy. Napar wykazuje bursztynowy kolor w filiżance.
Południowa Afryka - RPA
Rooibos jest krzewem podobnym do miotły, pochodzi tylko i wyłącznie z Afryki Południowej. Nie zawiera kofeiny a taniny tylko 1% ale jest za to bogaty w niezbędne minerały takie jak żelazo, fluor, potas, wapno i magnez.
Smak: trochę jak czarna herbata, lekko "ziemisty", dobrze zbalansowany i pełny. Kolor naparu: brązowo-złoto-czerwonawy.
Krótka prezentacja botaniczna krzewu herbacianego.
Herbata pochodzi z krzewu herbacianego: Camellia Sinensis. Roślina ta ma dwa podgatunki: Thea Sinensis rośnie jako krzew o małych liściach i jest głównie uprawiana w Darjeeling, Chinach i Japonii.
Drugi podgatunek nazywa się Thea Assamica, która rośnie jako małe drzewo o dużych liściach i jest przeważnie uprawiana w Sri Lance i w Indiach w rejonie Assam.
Gdziekolwiek herbata jest uprawiana, zwykle rośnie w czystym, górskim powietrzu, w pięknych ogrodach herbacianych np. w Sri Lance. Te ogrody są bardzo dobrze utrzymane a herbata jest zbierana starannie. Oznacza to, że jest zrywana dla firmy Ronnefeldt ręcznie według złotej zasady, którą stosuje się na całym świecie: dwa listki i jeden pączek.
Jak produkuje się herbatę czarną?
Natychmiast po zbiorach świeże, zielone liście rozpoczynają swoją podróż poprzez pięć etapów ortodoksyjnej produkcji herbaty: więdnięcie, zwijanie, fermentacja, suszenie i sortowanie.
Dlaczego Ronnefeldt wybiera herbaty produkowane metodą ortodoksyjną?
Herbaty premium mogą być wyprodukowane wyłącznie poprzez ortodoksyjną metodę tradycyjną, gdyż szczególnie delikatny ręczny kunszt ortodoksyjnej metody zwiększa aromat herbaty. W przeciwieństwie to tego, istnieją również w pełni zautomatyzowane metody przetwarzania, takie jak proces CTC, w którym liście poddane są potężnym siłom mechanicznym.
Porównaj metody produkcji herbat.
Metoda CTC:
- zautomatyzowana masowa produkcja: miażdżenie, rozrywanie, rolowanie;
- prosty, ubogi smak, słaby aromat, brak dużych kawałków listków pozostałych po produkcji;
- czas produkcji 8-12 godzin.
Metoda ortodoksyjna:
- najlepszej jakości herbaty powstają tylko tą metodą;
- Ronnefeldt kupuje herbaty produkowane tylko tą metodą;
- czas produkcji 20-24 godziny.
5 etapów ortodoksyjnej metody produkcji herbat:
1. Więdnięcie
Herbata jest rozkładana w dużych korytach i od spodu ogrzewana ciepłym powietrzem przez około 12-18 godzin. Liście herbaty tracą do 60% wilgotności i znaczną ilość swojej objętości.
2. Zwijanie
W zwijającej listki maszynie obrotowej dyski otwierają ściany komórkowe w liściach herbaty nie niszcząc ich. To uwalnia sok komórkowy, który łączy się z tlenem z powietrza i zaczyna się proces fermentacji (utleniania).
3. Fermentacja
Zwijanie rozpoczyna fermentację - proces utleniania, który trwa około 2-3 godzin. Sok komórkowy utlenia się, liście nabierają miedzianej czerwieni i herbata nabiera swojego charakteru. Jakość herbaty zależy od umiejętności "Mistrza fermentacji", gdyż to on decyduje jak długo trwa proces fermentacji. Proces ten określa smak herbaty: krótszy proces oznacza świeższy smak i jaśniejszy kolor naparu herbaty w filiżance. Dłuższa fermentacja wytwarza mocniejsze i ciemniejsze herbaty.
4. Suszenie
Wilgotność ekstrahuje z herbaty w temperaturze 90 stopni Celsjusza, w suszarce wielopoziomowej, utleniony wcześniej sok komórkowy osusza się na listkach. Herbata ciemnieje i jej kolor staje się zbliżony do czarnego. Proces ten trwa około 20 minut i jest dokładnie kontrolowany aby upewnić się, że nie pojawi się w herbacie spalony smak. Wilgotność końcowa herbaty to 3%.
5. Sortowanie
W tym ostatnim etapie, herbata sortowana jest według czterech różnych wielkości listków korzystając z przesiewaczy wibracyjnych. Ten proces przesiewania produkuje wysokiej jakości herbaty liściaste (whole leaf tea), herbaty drobnoliściaste (broken), rozdrobnione (fannings) i pył herbaciany (tea dust), którego Ronnefeldt nie stosuje, gdyż nie spełnia on wysokich norm jakościowych.
Selekcja liści herbacianych - rozszyfrowanie opisów kodowych
W toku historii herbaty, angielskie terminy i kombinacje liter opisujących różne gatunki herbaty stały się standardem:
Fine: delikatny, drobny, doskonała jakość
Tippy: (Tips) jasne pączki liści. Zawierają mniej soku komórkowego i nie stają się tak ciemne podczas fermentacji.
Golden: opis ten wskazuje złoto-brązowe herbaty (kolor naparu) i jest używany tylko do herbat z Indii.
Flowery: (kwiatowy) termin ten opisuje zapach i aromat herbaty.
Orange: to oznaczenie specjalnej jakości. Może być to też nawiązanie do holenderskiego Royal House of Orange i oznaczenia koloru Królewskiego, albo po prostu znakomity.
Pekoe: to chińskie słowo (biały puch), odnosi się do drobnych, cienkich włosków znajdujących się na młodych, delikatnych listkach herbacianych. W tej kombinacji oba terminy Orange i Pekoe są używane do opisu gatunku herbaty.
Broken: złamane, połamane a związku z tym, małe listki (fragmenty) herbaty. Jeśli tej litery nie ma w opisie to jest to zwykle herbata pełnoliściasta.
Fannings: są to małe kawałki liści, pozostałe po przesiewaniu, sortowaniu. Są one idealne do najlepszej jakości herbat w torebkach (saszetkach) z przeznaczeniem do jednej filiżanki. Fannings to nie jest pył herbaciany.
Dust: jest to najniższy stopień gradacji (pył) osiągnięty po końcowym sortowaniu. Ronnefeldt nie kupuje pyłu.
FTGFOP
Fine, Tippy, Golden, Flowery, Orange, Pekoe.
Opis ten wskazuje na starannie wyselekcjonowaną herbatę z dużą ilością jasnych lub złoto-brązowych pączków, bogaty aromat kwiatowy na bazie delikatnych listków herbaty najwyższej jakości.
W jaki sposób zielona herbata staje się zieloną?
Zielona herbata jest oryginalną herbatą, która zdominowała kulturę herbaty w Chinach i Japonii od tysięcy lat, a także dziś. Jak w przypadku czarnej herbaty zaczyna swoją drogę do filiżanki od liści krzewu herbacianego. Ale w jaki sposób pomimo obróbki pozostaje zieloną?
Zatrzymując proces fermentacji. Oba kraje zarówno Chiny jak i Japonia opracowały własne sposoby.
Chińska metoda produkcji herbaty:
W Chinach świeżo zerwane listki herbaty są podgrzewane przez 30 sekund w bardzo gorących patelniach typu wok. Ten proces powstrzymuje enzymy, które aktywują proces fermentacji.
Herbata pozostaje zielona. Jej smak jest delikatnie cierpki i aromatyczny, kolor mieni się barwą jasnozółtą.
Japońska metoda produkcji herbaty:
W Japonii, zielone listki herbaty poddawane są działaniu gorącej pary wodnej (ew. mlecznej tak jak przy produkcji Milky Oolong) w wielkich bębnach z parą. Ten proces jest podobny do blanszowania i również w ciągu 2 minut powstrzymuje enzymy odpowiedzialne za aktywację procesu fermentacji. Po tym procesie listki także pozostają zielone. Herbata ma świeży, średnio cierpki i lekko trawiasty posmak. Jej kolor w filiżance jest lśniący, brylantowo zielony.
W dzisiejszych czasach herbaty zielone produkowane metodą japońską można spotkać także w Chinach np. zielona herbata Ronnefeldt Morgentau, Sencha zbiór letni produkowana metodą japońską.
Początkowo zarezerwowane tylko dla cesarza:
Biała herbata:
Tak jak zielona, biała herbata pochodzi z krzewu herbacianego Camellia Sinensis i nie jest sfermentowana. Po tym jak listki są zerwane, więdną na słońcu przez 72 godziny. Po procesie więdnięcia herbata jest suszona i następnie pakowana. Jej charakterystyczny smak jest delikatny, kwiatowy i przyjemny.
Jej kolor w filiżance to mieniący się jasno-żółty.
Herbata Oolong (Ulung): pół-fermentowana herbata
Niezwykłą sprawą dotyczącą herbaty Oolong jest fakt, iż liście więdną w sposób naturalny na słońcu oraz, że herbata jest zwijana w specjalnych bambusowych bębnach. Proces zwijania w bambusowych bębnach powoduje, że listki fermentują tylko na brzegach. Bębny wyposażone są w specjalne łopatki, które "obijają" jedynie brzegi listków i jedynie na tych brzegach zachodzi potem proces fermentacji. Stąd bierze się nazwa herbaty Oolong czyli pół-fermentowana. Czym dłużej będziemy kręcić bębnem tym listki będą bardziej "obite" czyli proces fermentacji zajdzie na większej powierzchni listków i tym samym herbata będzie sfermentowana w większym stopniu, mówimy wtedy o tzw. Black processed Oolong czyli bardziej sfermentowanej (ciemniejszej w naparze) herbacie Oolong.
Czym krócej będziemy obracać bębnem tym mniej sfermentowanych listków otrzymamy i wtedy mamy do czynienia z herbatą Oolong typu Green processed Oolong.
Herbaty typu Black processed Oolong mają orzechowy, owocowy posmak przypominający trochę świeże pieczywo a kolor w filiżance jest mieniący się jasno-brązowy. Charakterystyka herbaty typu Green processed Oolong to smak owocowy, kwiatowy czasami kremowy oraz mieniący zółty kolor naparu w filiżance.
Jakie efekty może powodować picie czarnej lub zielonej herbaty?
Następujące działania są oparte na popularnej wiedzy o korzystnych cechach herbaty przekazywane przez wiele pokoleń. Jednak, jako producent nie wolno nam dokonywać żadnych obietnic dotyczących herbaty oraz wpływu jaki może mieć na zdrowie.
Powszechnie wiadomo, że herbata:
- poprawia samopoczucie;
- poprawia koncentrację;
- dostarcza więcej krwi do mózgu;
- przyspiesza rozpad alkoholu, leków i tłuszczów;
- poprawia metabolizm;
- wzmacnia zęby.
Jakie są składniki czarnej i zielonej herbaty?
Herbata czarna i zielona mają praktycznie identyczne składniki, ale mogą mieć inny efekt dla różnych osób.
Tanina: (3-4 razy więcej niż kofeina): uspokaja żołądek i układ trawienny
Kofeina (teina): stymuluje
Witamina A: poprawia wzrok
Witamina B1: wzmacnia komórki nerwowe i mięśnie
Witamina B2: poprawia metabolizm
Witamina C: na infekcje, alergie, podwyższony poziom cholesterolu, zmniejsza stres.
Witamina D: w połączeniu z wapniem dla kości i zębów
Żelazo: zapobiega anemii
Fluor: zapobiega próchnicy
Mangan: obniża poziom cukru
Katechiny: antyoksydant
Flawonoidy: neutralizują wolne rodniki powstałe w organizmie, które mogą prowadzić do stwardnienia tętnic
Galusan Epigalokatechiny: działa jak antybiotyk, wzmacnia układ sercowo-naczyniowy.
Jaki czas zaparzania dla których herbat?
Lista różnych składników herbaty pokazuje liczne skutki zarówno dla zielonej jak i czarnej odmiany herbaty.
Różne efekty działania herbaty zależą od czasu zaparzania i ilości herbaty.
Czas zaparzania czarnej herbaty:
1-3 minuty efekt pobudzający (uwalnia się teina)
4-5 minut efekt relaksujący (działanie teiny/kofeiny "przysłania" tanina)
Woda: tzw. "biały wrzątek" 95-97 stopni Celsjusza
Czarna herbata i jej różne działanie:
Możesz zmieniać efekty działania herbaty przez zmianę czasu zaparzania. Ogólna zasada jest taka: jeśli czarna herbata jest parzona do 3 minut lub mniej, może mieć stymulujący wpływ, ponieważ do naparu zostaje uwolniona kofeina. Jeśli herbatę parzymy dłużej niż 3 minuty do 5 minut może mieć kojący wpływ na żołądek i układ trawienny. To dlatego, że kojąca tanina, której jest 3 do 4 razy więcej w naparze, łączy się z stymulującym efektem kofeiny po 3 minutach, przesłaniając nieco działanie kofeiny.
Doskonały czas parzenia herbaty: nawet najbardziej zrelaksowani miłośnicy picia herbaty powinni patrzeć na zegarek. Dla delikatnych herbat zielonych i czarnych, czas zaparzania, jest kluczem do doskonałego smaku. Więc kiedy serwujemy herbatę Ronnefeldt jest to przydatne i ważne zarówno dla Ciebie jak i Twoich gości.
Czas zaparzania herbaty zielonej:
1-2 minuty (teina/kofeina) - efekt pobudzający
2-3 minuty (tanina) - efekt relaksujący
Herbata zielona i jej różne działanie:
Zielona herbata może mieć stymulujący wpływ po zaparzaniu przez 1-2 minuty i kojący na żołądek i układ trawienny po zaparzaniu więcej niż 2 minuty. Woda do zielonej herbaty: należy odczekać do ochłodzenia do około 80 stopni Celsjusza.
Wskazówka: aby przyspieszyć proces, wlej wrzącą wodę do czajnika a następnie wlej tę wodę na liście herbaty w drugim imbryku.
Zasady parzenia naparów ziołowych i owocowych:
Po pierwsze (herbatki) napary ziołowe i owocowe, nie są herbatą według definicji prawnej, dlatego są klasyfikowane jako napary. Dają jednak także satysfakcję z picia, są odświeżające i dające zdrowie. Ronnefeldt produkuje je wyłącznie z naturalnych składników.
Ronnefeldt stworzył szereg naparów wellness i fitness (ponad 80 mieszanek) z płatkami, kawałkami korzeni, łodyg, liści i owoców zarówno rodzimych jak i egzotycznych takimi jak Rooibos z południowej Afryki, Lapacho z Argentyny, Marakuja lub mięta z Maroka, Ronnefeldt gwarantuje najlepszą jakość.
Wszystko, co musisz zrobić to zachować reguły czasów parzenia wskazanych konkretnie dla każdego naparu na opakowaniu. Minimalny czas parzenia dla naparów ziołowych i owocowych to 5 minut. Napary owocowe można i warto zaparzać nawet 8-10 minut.
Dowiedz się więcej:
Przeczytaj też:
Sprawdź nasze zielone herbaty:
Zielona herbata sklep internetowy
Sprawdź nasze czarne herbaty:
Czarna herbata sklep internetowy
Sprawdź nasze napary owocowe
Herbata owocowa sklep internetowy
Sprawdź nasze napary ziołowe
Herbata ziołowa sklep internetowy
Sprawdź nasze herbaty BIO